Gorredijk

Sportieve hoogtijdagen in de na-oorlogse jaren

Door Anne Veenstra

 

In vorige verhalen van mij komen de sportverenigingen “Gorredijk”, “O.D.K.” en “Stânfries” zo nu en dan te berde. Alle drie verenigingen hebben voor de jeugd in de na-oorlogse jaren veel betekend. Een tijd die het zonder computers, televisies en soms zelfs radio’s moest stellen. Gelukkig was de fantasie groot en zowel binnen als buiten werd er naar hartenlust gespeeld. Ook dat heb ik al meerdere malen in mijn herinneringen naar voren laten komen. Bovengenoemde verenigingen organiseerden meer dan alleen maar trainingen en wedstrijden. Zo was elk jaar in mei op het voetbalveld het schoolvoetbaltoernooi, waaraan alle scholen in Opsterland deelnamen. Op de fiets kwamen ze uit alle windrichtingen van de gemeente. Op de eerste zaterdagmiddag was er een afvalsysteem, zodat de helft van de deelnemers terug mocht komen op de volgende zaterdag. Dan ging het afvalsysteem verder tot de kruisfinales. Hoogtijdagen waren die schoolvoetbaltoernooien! Op de dagen vooraf maakten de oudste leerling en de beste voetballer de opstelling. Op dat zelfde voetbalveld waren ook eens per jaar vliegerwedstrijden voor schoolkinderen. Die verzamelden dagen van te voren afvallatjes bij de plaatselijke aannemers en kochten touw bij Keimpe Blom, Anne Geertsma of Rudolphy. Nadat er van dat mooie gladde , gekleurde vliegerpapier was gekocht bij Jaring Moll, Wiebe Moll of Jan Lageveen dan kwamen de vaders in het geweer. Ik herinner mij dat mijn broer van 12 jaar ook zelf een vlieger kon maken, zelfs van krantenpapier! Meestal werd het “Wybertje-model” (ruit-vorm) gebouwd, maar er verschenen ook enkele fraaie modellen op de wedstrijddag zelf. Die dongen mee naar de prijs voor het fraaiste exemplaar. De ware kampioen werd hij of zij wiens vlieger tot bijna aan de zon steeg, de hoogste dus. Hoe de jury dat beoordeelde herinner ik me niet en wie deze hoogtijdag organiseerde evenmin. Zo herinner ik me ook niet wie de jaarlijkse viswedstrijd voor schoolkinderen aan de Brouwerswal tussen Bleekersbrêge en de Koartsweachsterbrêge organiseerde. Misschien wel vader en zoon Meine en Jelle Beenen, die een hengelsportwinkel bij Bleekersbrêge hadden. Daar moest je je in laten schrijven en voor de winkel was ook de prijsuitreiking. De prijzen bestonden uit hengelsportartikelen uit de winkel van Beenen. De meeste deelnemers vormden een lang lint op het zandpaadje langs de kwekerij van Van der Schoot. Ik geloof niet dat er veel vis werd gevangen, maar er kwamen in elk geval prijswinnaars en ook voor de overige deelnemers was het een hoogtijdag!   

 

De jaarlijkse schoolsportdag was ook één van die hoogtijdagen. De leerlingen van de klassen 3 t/m 8 j van enkele scholen rondom Gorredijk verzamelden zich dan op het voetbalveld van v.v.Gorredijk om de krachten op individueel gebied en in teamverband met elkaar te meten. Maar het was ook een gevecht met jezelf om de prestatie van het voorgaande schooljaar te verbeteren. ’s Morgens waren de individuele nummers. Hoe ver en hoe hoog kon je springen, hoe ver kon je gooien met de kastiebal en de handbal en hoe snel legde je de 60 meter af? Hoogspringen was beslist niet favoriet bij mij, want je kwam met een smak op de achter het touw liggende leren mat, die gevuld was met paardenhaar! Soms gleed je bij de afzet al uit in het vochtige gras en dan ramde je tegen één van de twee standers. Ik vraag me überhaupt af of er veel aan veiligheidseisen werd gedaan in die tijd. Na de aangeboden ranja en de boterham, die jezelf meebracht volgden de teamverrichtingen. Alle teams waren gemengd, dat wil zeggen dat er zowel meisjes als jongens in een team zaten. Het begin van emancipatie zullen we maar zeggen. De jongste kinderen vochten in competitieverband uit welke school het beste was in bokbal, een voorbereidend spel voor slagbal en kastie. Bij bokbal moest je de bal gooien i.p.v.slaan met plank of knuppel en er was maar één honk. De iets oudere kinderen speelden slagbal en de oudste en tactisch sterkste groep speelde kastie. Ik herinner me nog dat niet alle als scheidsrechters fungerende meesters dezelfde spelregels hanteerden.

Vanaf 1949 kon er in Kortezwaag ook georganiseerd gesport worden. In Jubbega, Terwispel, Hemrik en Siegerswoude werd op het hoogste niveau gekorfbald en Wordt Kwiek, W.W.M.D. en V.K.C. speelden zelfs mee om het kampioenschap van Nederland tegen clubs als Westerkwarier, Ons Eibernest en DETO. Na een demonstratiewedstrijd tussen L.D.O. en W.W.M.D. op “Velde’s lântsje” werd in Kortezwaag O.D.K. opgericht. Vrijwel alle schoolkinderen werden lid en ik herinner me dat een groot aantal moeders op het Easterein gezamenlijk groene stof inkochten om er broekjes en rokjes van te maken. Een wit shirt werd gauw gevonden. In dezomermaanden organiseerden veel korfbalclubs zogenaamde seriewedstrijden en van heinde en ver kwamen de clubs naar die dagen. Bij O.D.K. gingen we met een aantal senioren- en juniorenteams gezamenlijk op de fiets naar o.a. Beets, Boornbergum, Jubbega, Hemrik, De Knijpe en Ureterp. In Hemrik waren er ook altijd twee teams uit Amsterdam en dat was in die tijd een bezienswaardigheid. Op een seriewedstrijd werd een halve competitie gespeeld en soms was er ook nog een finale als er meerdere poules waren. Een bekertje, lauwertak of medaille winnen was mooi meegenomen , maar het de hele dag met elkaar optrekken maakte dat het een hoogtijdag werd! Zittend in het gras de meegebrachte witte bolletjes en de fles gazeuse naar binnen werken was een onvergetelijk sociaal gebeuren.