Grietmannen & Burgemeesters van Opsterland
Een grietman (letterlijk: hij die daagt, van het Oudfries greta aanklagen, dagvaarden) is deels een voorloper van de huidige plattelandsburgemeester in de provincie Friesland, en deels de voorloper van een rechter, min of meer vergelijkbaar met de huidige kantonrechter. In die laatste functie kwam het begrip ook voor in het Westerkwartier in de provincie Groningen. De grietmannen en rechters zorgden voor het bestuur en de rechtspraak in de Friese grietenijen. De grietmannen werden bij toerbeurt gekozen of aangewezen, door samenwerking van de stadhouder en de Gedeputeerde Staten. De elf Friese steden hadden burgemeesters. De Gemeentewet van Thorbecke (afgekondigd in 1851) maakte van de Friese grietmannen burgemeesters.
Hieronder een lijst van grietmannen van de voormalige Nederlandse grietenij Opsterland tot de invoering van de gemeentewet in 1851.
Ambtsperiode | Naam grietman | Bijzonderheden |
1471 | Focke Eesckes | |
1501, 1517 | Sywart Sappensz | |
1518 | Sjoerd Feickes | |
1524 | Jan Bruin | |
1526 | Sieurt Sappis (-voor maart 1543) | Waarschijnlijk dezelfde als in 1501 en 1517 |
1545-na juni 1576 | Focke Teijes | |
1575 | Reiner Idzes | Waarnemend grietman |
1579-1614? | Hepcko Fockens | Zoon van Focke Teijes |
1614-1623 | Martinus Fockens (1538-1601) | Zoon van voorgaande |
1623-1650 | Saco Fockens (-1652) | Zoon van voorgaande |
1650-1692 | Martinus Fockens (-1692) | Zoon van voorgaande |
1693-1718 | Augustinus Lycklama à Nijeholt (1670-1744) | |
1718-1773 | Livius Suffridus Lycklama à Nijeholt (1695-1773) | Zoon van voorgaande |
1773-1781 | Daniël de Blocq Lycklama à Nijeholt (-1781) | Broer van voorgaande |
1781-1795 | Reinhard van Lynden (-1819) | |
1795-1816 | Geen grietman wegens de Franse tijd | |
1816-1828 | Frans Godard Ayzo Boelens van Lynden (1781-1828) | Zoon van Reinhard van Lynden |
1831-1834 | Ambrosius Ayzo van Boelens (1766-1834) | |
1835-1851 | Saco van Teyens (1797-1857) |
Hieronder een lijst van burgemeesters van de Nederlandse gemeente Opsterland (Tot 1851 grietman genoemd)
Ambtsperiode | Naam Burgemeester | Partij of stroming |
1853 - 1865 | Jan Anne Lycklama à Nijeholt | |
1865 - 1873 | dr. Joachimus Lunsingh Tonckens | |
1873 - 1881 | Albertus baron van Harinxma thoe Slooten | |
1881 - 1887 | M.N. Wijt | |
1889 - 1913 | Arnold Gerhard Smijter | |
1913 - 1929 | M.J. Selhorst | |
1929 - 1937 | Jacob Bleeker | |
1937 - 1946 | J.H. Poppinga | |
1946 - 1947 | J.J.G.S. Falkena (waarnemend burgemeester/regeringscommissaris) | PvdV |
1947 - 1966 | W. Harmsma | PvdA |
1966 - 1975 | Hessel Posthuma jr. | PvdA |
1976 - 1997 | Joost van Bodegom | PvdA |
1997 - 2001 | Wim Cornelis | PvdA |
2001 - 2002 | Bote Wilpstra (wnd) | D66 |
2002 - 2007 | Sicko Heldoorn | PvdA |
2007 - 2008? | Ton Baas (wnd) | VVD |
2008 - 25 juni 2014 | Francisca Ravestein | D66 |
26 juni 2014 - 30 nov. 2014 | Marian Jager-Wöltgens (wnd) | D66 |
1dec 2014 | Ellen van Selm | D66 |
(door op de onderstreepte naam te klikken, verschijnt het profiel van de burgemeester. red.)
De lijst dient te worden aangevuld met de naam van Dr H.G.van der Wielen, wnd burgemeester van Opsterland van 15 april 1945, aanvankelijk voor drie maanden en later met drie maanden verlengd tot 1 november 1945. Van der Wielen was directeur van de volkshogeschool Allardsoog te Bakkeveen. Als hij had gewild had hij burgemeester kunnen blijven maar hij prefereerde een terugkeer naar Allardsoog. Daarna werd Poppinga weer burgemeester maar de raad pikte dat niet en staakte. Toen kwam Falkena als waarnemer en na het definitieve ontslag van Poppinga kon vervolgens Harmsma aantreden. Gegevens verstrekt door Joost van Bodegom, oud burgemeester van Opsterland.