Gorredijk

Mijn jeugdjaren in Gorredijk

Mijn ouders
Mijn vader Koop Mast is op 17 maart 1908 in Gorredijk geboren als oudste zoon uit het huwelijk van Tjitze
Mast, beurtschipper, en Pietje Vlietstra, modinette.
Koop volgt na de lagere school in van 1921 tot en met 1924 de ‘Ambachtsschool te Dragten’. Tot maart
1928, wanneer hij in militaire dienst moet, werkt hij als monteur bij ‘Machinefabriek C. de Hon’,
Willemskade 67 in Leeuwarden. Na zijn militaire dienst treedt Koop per 1 juni 1929, zeer tegen zijn zin en
middenin de crisisjaren (!) toe tot de beurtdienst van zijn vader. Diens​  compagnon en zwager Tjesse van
der Made treedt op voornoemde datum uit de firma.
Mijn moeder Geertruida (Trui) Maria de Vries wordt op 5 augustus 1911 geboren als tweede kind, en
oudste dochter, uit het huwelijk van Geert de Vries en Ruurdsje Dijkstra. Geert de Vries is evenals zijn
vader oud-buitenvaarder en vanaf 1903 stuurman, c.q. binnenschippper in de beurtdienst in ‘De Kluinkof’.
Hiermee wordt een dienst onderhouden tussen Groningen en Leeuwarden. Vanaf 8 april 1907 participeert
hij samen met zijn vader Geert en zijn tweelingbroer Dirk voor 1/3 deel in die beurt.
Op 27 december 1920 komt deze geheel in zijn bezit.


Het hoge huis rechts op de foto behoort aan expediteur O. Vleeshouwer. Voor de deur ligt het motorschip naar Leeuwarden, daarvoor het stoombootje op Groningen. De Ford vrachtauto op de Molenwal staat ongeveer voor het huis van K. Mast.

Opoe woont met het gezin aan de wal in een huis in de Piet Heinstraat in Groningen. Moeder volgt de lagere school, maar van doorleren kan niets komen want de tijd en de omstandigheden verhinderen dat. In de crisisjaren gaat het gezin aan boord wonen. Trui kan als oudste dochter van een echtgenote die veelvuldig in de kraam ligt aan boord niet gemist worden. Koop en Trui ontmoeten elkaar vanaf 1933 regelmatig in Leeuwarden en op 7 mei 1934 trouwen zij vanuit het ms. Kluinkof op het stadhuis te Groningen. De rit er naar toe gaat waarschijnlijk per koetsje van stalhouderij Piek op de Steenhouwerskade. Het echtpaar gaat begrijpelijkerwijs wonen in Gorredijk. Moeder wordt al vroeg in haar huwelijk met tuberculose besmet door een jeugdvriend van vader en moet kort na de geboorte van Tjitze op 17 februari 1935 lang kuren in een zogenaamd ‘tentje’. De ziekte tast haar gezichtsvermogen ernstig aan en zij zal dat op latere leeftijd vrijwel geheel verliezen. ​

Pietje Vlietstra en Tjitze Mast en hun zoontje Koop bij de fotograaf (1909).

Ms. KLUINKOF bij scheepswerf Pottje te Waterhuizen ten tijde van de oplevering in 1923.

Vader dient vanaf 1 augustus 1939 tijdens de mobilisatie in Rotterdam. 
In de familie van moeder valt in januari 1940 het verlies van haar jongere broer Rinze te betreuren. 
Hij komt op de Friese Straatweg bij een verkeersongeluk met zijn vrachtwagen om het leven.
Op 10 mei 1940 breekt WO II uit en vader maakt in Rotterdam het bombardement op die stad mee.

 

	Ondertrouwkaart Koop en Trui (11-04-1934).
	Geertruida Maria de Vries (22) en   Koop Mast (25) in 1933.

Volkomen onverwacht stapt hij in juli 1940, na twee maanden krijgsgevangenschap, in de Hoofdstraat in 
Gorredijk weer uit de tram. Hij is sterk getraumatiseerd; je zou nu zeggen dat hij last had van ‘shellshock’. 
Het zal hem de rest van zijn leven blijven plagen; vader wordt een opvliegende man met een kort lontje. 
Het is in die situatie dat ik op 2 augustus 1940, een warme zomerdag, in Gorredijk wordt geboren. 
Ik ontvang mijn voornamen ter nagedachtenis aan mijn oom Rinze en aan het wonderbaarlijke behoud van 
mijn vader Koop.

De beurtdienst van de Firma Mast & Zn.
Pake Tjitze en vader Koop drijven vanaf 1 juni 1929 gezamenlijk, onder de naam ‘Firma T. Mast & Zn.’, 
de beurtdienst Gorredijk-Leeuwarden v.v. In 1940 heeft de firma de beschikking over een vrachtwagen van 
het Amerikaanse merk ‘Willys-Overland’ model ‘Whippet Six’ (bouwjaar 1930) met het kenteken B-9769, 


Vrachtwagen met kenteken A-25246 (beurtdienst ‘De Kluinkof’) op de Steenhouwerskade naast het ms. Kluinkof in de Westerhaven te Groningen (rond 1938). V.l.n.r. Rinze, Geert en Dirk de Vries.

het ms. GORREDIJK (bouwjaar 1923), 38 ton, met een 24 pk Deutz-Brons motor en een motorpraam, 
GORREDIJK I (bouwjaar 1909), 17 ton, met een liggende Rennes petroleummotor met twee flinke vliegwiel-
en. Met dit materieel wordt de beurtdienst Gorredijk-Leeuwarden onderhouden. Per 1 oktober 1943 verlaat 
pake Tjitze de forma en komt het bedrijf onder de nieuwe naam ‘Firma Mast’ geheel in handen van mijn 
vader. De vrachtwagen wordt in september 1944 door de bezetter gevorderd en raakt verloren. Eerst in 
december 1945 komt de ‘De Combinatie’ in aanmerking voor een vervangende vrachtwagen, een GMC uit 
de legerdump in Rotterdam met kenteken B-29058. Vader haalt de auto in een koude rit over de Afsluitdijk 
zelf op, reviseert en bouwt die om tot een vrachtwagen met gesloten cabine. In de winter van 1947 wordt 
de GMC met zijn oorspronkelijke sneeuwploeg in Gorredijk bij het sneeuwruimen ingezet.

Ik heb nog enige herinneringen aan de boot en de GMC. Dat je met een blaaslamp eerst de motor warm moest maken staat mij nog bij, evenals de lucht van gas- en smeerolie van de machinekamer. Aan een pleziervaart met een muziekkorps aan boord heb ik nog goede herinneringen, vooral aan de ranja en de lekkere hapjes.


Het ms. GORREDIJK in 1923 bij oplevering liggend voor de wal bij Scheepsbouw-
werf Machinefabriek Stoomsmederij ‘Welgelegen’, Dir. A.T. van der Werff.